-
1 animus
ī m.1) дух, разумное начало, мысль (ut oculus, sic a., se non videns, alia cernit C)2) дух, жизненное начало ( в человеке) ( animi corporisque vires L)animantia quaedam animum habent, quaedam tantum animam Sen — одни живые существа имеют дух, другие же только душу (т. е. только дыхание)4) желание, стремление, склонность, воля, намерениеin animo habere Cato, C etc. — намереватьсяfert a. O, Sl, Su — душа влечёт, т. е. обуревает желание, страстно хочется5) чувство, ощущение, страсть, пылкостьalicui animos in aliquem facere O — внушить кому-л. неприязнь к кому-л.aequo animo Ter etc. — равнодушно, безучастноiracundo animo Pl — гневноexsultare animo O — ликовать, радоваться6) характер, натура (a. mansuetus rhH., mollis Sl, parvus H)7) настроение, расположение, отношение ( bono animo esse in aliquem Cs)8) храбрость, мужество, уверенность в себеnostris a. augetur Cs — (боевой) дух наших (воинов) растёт9) надеждаmagnus mihi a. est, hodiernum diem initium libertatis fore T — я крепко надеюсь на то, что нынешний день положит начало освобождению10) порыв, силаdare animos plāgae V — придавать удару новую силу, т. е. увеличивать скорость (волчка)11) надменность, высокомериеanimos capere C — удовлетворить высокомерие, уважить спесь (ср. 8.)12) наслаждение, удовольствиеanimo obsĕqui Pl — предаваться наслаждениям (делать всё, что душе угодно)animi causā Pl, C etc. или animi gratiā Pl — для развлечения, для удовольствияomnia fert aetas, animum quoque V — годы уносят всё, вплоть до памяти14) мнение, суждение15) сознание, сознательное состояние ( timor abstulit animum O)16) лицо, личность17) ласк. душа (моя), душенька (mi animel Pl, Ter) -
2 sententia
ae f. [ sentio ]1) мнение, взгляд ( sententiam mutare C)in sententiā manere (permanere, perseverare) C — оставаться при своём мненииquot homines, tot sententiae погов. C — сколько голов, столько умовde (ex) sententiā alicujus C — в соответствии с чьим-л. мнением или пожеланиемsententiam alicujus sequi C — разделять чьё-л. мнениеex animi mei sententiā C, Sl etc. — по моему глубокому убеждению или (в клятвах) клянусь совестью2) решение, намерение, воляstat (или est) s. Hannibăli L — Ганнибал решилex animi sententiā C — в соответствии с желанием, как того хотелось (хочется)omnia essent ex sententiā, si... C — всё обстояло бы как нельзя лучше, если бы...3) образ мыслей ( Aristippi C)4) ( в голосовании) голосsententiam dicere C (ferre, dare L) — подавать голос, голосоватьin sententiam alicujus discedere или (pedibus) ire L — присоединиться к чьему-л. мнению5) голос судьи, суждение, приговор ( omnibus sententiis absolvi C)in hanc sententiam C, L — в следующем смысле, следующим образом ( loqui C)7) изречение, сентенция ( gravis C); положение, мысль ( philosophorum C)8) (пустая) фраза (sententiarum strepitus Pt) -
3 ex-
I и ē-приставка (в которой звук x обыкновенно сохраняется перед начальными гласными и c, p, q, s, t основного слова, а в остальных случаях выпадает: e-duco, или ассимилируется: ef-fero; реже заменяется c: ecfero); обозначает преим.2) движение вверх ( e-rigo)3) лишение, освобождение ( ef-freno)4) изменение качества ( ef-femino)5) завершение ( e-vasto)6) усиление ( e-gelidus)II ex иē (оба — перед согласными; перед гласными тк. ex) praep. cum abl.1) из (exire ex urbe C; pocula ex auro C; unus ex iis C)2) сex vinclis causam dicere Cs — произнести защитительную речь, находясь в оковах3) от (oriri, nasci или gigni ex aliquo Ter etc.)requiescere ex aliquā re Sl — отдохнуть (оправиться) от чего-л.ex personā alicujus VP, Just — в чьей-л. роли (в качестве кого-л.)agri ex hostibus capti Cs — земли, захваченные у противника4) по причине, вследствие, из-за (ex eā causā C; quā ex re C etc.)5)а) на основании, в силу, сообразно, по (ex senatūs consulto Sl; ex jure, ex lege C; ex foedere Lcn)ex hoc C — в силу этогоpactum, ex quo... Ap — договор, на условиях которого..б) по соображениям, в соответствии, дляe re meā Ter, C etc. (ex usu meo Cs) — в моих интересахex nullīus injuriā L — без чьего-л. ущербаex animo C — от всей души (искренно) или глубоко, действительно ( miser ex animo Pl)ex senatūs sententiā Sl, C — согласно с мнением сената, ноex animi sententiā или ex sententiā C — по желанию (т. е. наилучшим образом)ex vero Sl — действительно6) для определения времени: с, со времени, непосредственно после, вслед заex quo QC, Pt — с тех пор какCotta ex consulatu profectus est in Galliam C — тотчас же по окончании (своего) консульства Котта отправился в Галлиюex itinere C — с дорогиex consule Eutr, CJ — экс-консул (бывший консул); ноe vestigio Cs — тотчас жеaliud ex alio C — одно за другим; иногда для обозначения будущего -
4 ex
(praep.) 1) из, на вопрос - откуда? из чего? напр. ex bonis esse (см. bona s. 5): ex bonis defuncti esse (1. 29 pr. D. 20, 1); (1. 3 § 3 D. 22, 1); (1. 50 § 3 D. 15, 1);ex re alicuius acquirere (см. res. s. 2); (1. 71 § 7 D. 29, 2);
partem ex fundo vindicape (1, 13 § 4 D. 23. 5);
ex pluribus unus (1. 42 D. 26, 7);
alius ex amicis (1. 6 D. 34, 5);
ex duobus reis promittendi s. stipulandi alius, alter (1. 7. 12. 16. 18 D. 45, 2);
ex ea familia (1. 195 § 1 D 50, 16);
ex latere, ex transverso (см.); е contrario, ex diverso (см.); на вопрос: при каком обстоятельстве: rapere ex incendio, ruina, naufragio (1. 1 pr. § 2 D. 47, 9);
2) сообразно, по = secundum: напр. verbum: ex legibus sic accipiendum est: tam ex legum sententia, quam ex verbis (1. 6 § 1 D. 50,16);emere ex auctione (1. 2 § 8 D. 41, 4).
ex lege capere pignus (1. 29 § 7 D. 9, 2);
e lege locationis (1. 1 § 3 D. 43, 9. cf. 1. 51 pr. 1. 60 § 3 D. 19, 2);
ex personis causisque constituere (1. 38 D. 6, 1. cf. 1. 3 § 4 D. 43, 30); (1. 3 § 12 D. 43, 29);
ex animi propositione (1. 3 D. 48, 5. 1. 225 D. 50, 16);
3) при означ. причины, происхождеция, источника, вследствие, из, в: ius civile, quod ex legibus etc. venit;ex voluntate alicuius (1. 8 pr. D. 3, 3. 1. 46 D. 4, 4).
ex iure gentium introdducta bella etc. (1. 5. 7 pr. D. 1, 1);
ex eo appellari quod etc. (1. 4 § 2 D. 1, 5); (1. 1 pr. D. 44, 7);
teneri ex delicto (1. 38 D. 50, 17);
ex dolo alterius (1. 21 § 2 D. 15, 1);
lucrari ex dolo defuncti (1. 1 § 6 D. 2, 10);
ex culра conveniri (1. 41 D. 26, 7);
usuras ex mora exigere (1. 10 § 1 D. 39, 4);
ex emto teneri, agere etc. (см. emere); (1. 3 § 10 D. 26, 10);
causae, ex quibus in integr. restitui potest (1. 51 pr. D. 3, 3);
er iusta causa abesse (1. 31 § 2 D. 3, 5);
ex causa ratio edenda est (1. 1 § 9. 10 D. 2, 13);
ex necessitate fieri (1. 17 D. 23, 1);
ex officio suo facere (1. 4 D. 48, 11); (1. 27 D. 20, 1);
ex vulnere mortuus servus (1. 46 D. 9, 2);
ex corporis vitio accidere (1. 4 § l D. 21, 1);
4) no поводу, по отношению: ex re familiari - de re publica, operis novi nunciatio facta (1. 7 § 14 D. 2, 14); (1. 32 D. 48, 19);ex facto, postfacto (см.).
audire ex interdictis (1. 1 § 6 D. 1, 12);
5) от, при означ. автора, виновника: damnum datum ex coactis ab alio (1. 2 § 12 D. 47, 8);ex asse, ex parte heredem scribere (1. 19 D. 28, 2. 1. 72 D. 28, 5. 1. 142 D. 50, 16); (1. 19 pr. D. 29, 1).
6) от (кем), ex hostibus capere, redimere (1. 20 D. 24, 3. 1. 3 § 21 D. 41, 2);coactus ex fideicommissario (1. 38 § 3 D. 28, 6).
desiderari ex persona aliqua (1. 7 § 2 D. 2, 8);
fideicomm. relinquere ex aliquo (1. 2 D. 32);
7) с, для определения времени, с которого что-нб. ведет свое начало, ex die (см. dies s. 2 а);appellare ex sententia (1. 19 D. 49, 1).
ex eo tempore (1. 39. 42 D. 29, 1);
ex quo;
ex eo, ex quo;
exinde, ex quо (1. 4 § 6 D. 1, 16. 1. 19 § 6 D. 21, 1. 1. 20. 28. § 1. 1. 37 § 2 D. 26, 7);
ex testamenti facti tempore, an ex mortis numerari (1. 41 § 15 D. 40, 5);
heres scriptus ex tempore, противоп. in tempus (1. 19 § 1 D. 29, 1);
ex conditione vel in conditionem heredem facere (1. 15 § 4 eod.);
ex continenti (см. continens s. 2);
e vestigio (см. vestigium s. 4);
ex tempore (см. tempus s, d);
8) для обозначения должности, которую кто-нб. занимал: ex Quaestore sacri palatii (бывший quaestor), ex Praefecto praetorio;ex integro (см. integer s. 4).
ex Consule (C. summa reip. § 2);
ex Magistro officiorum dignitas (1. 1 C. 12, 16).
-
5 e
(praep.) 1) из, на вопрос - откуда? из чего? напр. ex bonis esse (см. bona s. 5): ex bonis defuncti esse (1. 29 pr. D. 20, 1); (1. 3 § 3 D. 22, 1); (1. 50 § 3 D. 15, 1);ex re alicuius acquirere (см. res. s. 2); (1. 71 § 7 D. 29, 2);
partem ex fundo vindicape (1, 13 § 4 D. 23. 5);
ex pluribus unus (1. 42 D. 26, 7);
alius ex amicis (1. 6 D. 34, 5);
ex duobus reis promittendi s. stipulandi alius, alter (1. 7. 12. 16. 18 D. 45, 2);
ex ea familia (1. 195 § 1 D 50, 16);
ex latere, ex transverso (см.); е contrario, ex diverso (см.); на вопрос: при каком обстоятельстве: rapere ex incendio, ruina, naufragio (1. 1 pr. § 2 D. 47, 9);
2) сообразно, по = secundum: напр. verbum: ex legibus sic accipiendum est: tam ex legum sententia, quam ex verbis (1. 6 § 1 D. 50,16);emere ex auctione (1. 2 § 8 D. 41, 4).
ex lege capere pignus (1. 29 § 7 D. 9, 2);
e lege locationis (1. 1 § 3 D. 43, 9. cf. 1. 51 pr. 1. 60 § 3 D. 19, 2);
ex personis causisque constituere (1. 38 D. 6, 1. cf. 1. 3 § 4 D. 43, 30); (1. 3 § 12 D. 43, 29);
ex animi propositione (1. 3 D. 48, 5. 1. 225 D. 50, 16);
3) при означ. причины, происхождеция, источника, вследствие, из, в: ius civile, quod ex legibus etc. venit;ex voluntate alicuius (1. 8 pr. D. 3, 3. 1. 46 D. 4, 4).
ex iure gentium introdducta bella etc. (1. 5. 7 pr. D. 1, 1);
ex eo appellari quod etc. (1. 4 § 2 D. 1, 5); (1. 1 pr. D. 44, 7);
teneri ex delicto (1. 38 D. 50, 17);
ex dolo alterius (1. 21 § 2 D. 15, 1);
lucrari ex dolo defuncti (1. 1 § 6 D. 2, 10);
ex culра conveniri (1. 41 D. 26, 7);
usuras ex mora exigere (1. 10 § 1 D. 39, 4);
ex emto teneri, agere etc. (см. emere); (1. 3 § 10 D. 26, 10);
causae, ex quibus in integr. restitui potest (1. 51 pr. D. 3, 3);
er iusta causa abesse (1. 31 § 2 D. 3, 5);
ex causa ratio edenda est (1. 1 § 9. 10 D. 2, 13);
ex necessitate fieri (1. 17 D. 23, 1);
ex officio suo facere (1. 4 D. 48, 11); (1. 27 D. 20, 1);
ex vulnere mortuus servus (1. 46 D. 9, 2);
ex corporis vitio accidere (1. 4 § l D. 21, 1);
4) no поводу, по отношению: ex re familiari - de re publica, operis novi nunciatio facta (1. 7 § 14 D. 2, 14); (1. 32 D. 48, 19);ex facto, postfacto (см.).
audire ex interdictis (1. 1 § 6 D. 1, 12);
5) от, при означ. автора, виновника: damnum datum ex coactis ab alio (1. 2 § 12 D. 47, 8);ex asse, ex parte heredem scribere (1. 19 D. 28, 2. 1. 72 D. 28, 5. 1. 142 D. 50, 16); (1. 19 pr. D. 29, 1).
6) от (кем), ex hostibus capere, redimere (1. 20 D. 24, 3. 1. 3 § 21 D. 41, 2);coactus ex fideicommissario (1. 38 § 3 D. 28, 6).
desiderari ex persona aliqua (1. 7 § 2 D. 2, 8);
fideicomm. relinquere ex aliquo (1. 2 D. 32);
7) с, для определения времени, с которого что-нб. ведет свое начало, ex die (см. dies s. 2 а);appellare ex sententia (1. 19 D. 49, 1).
ex eo tempore (1. 39. 42 D. 29, 1);
ex quo;
ex eo, ex quo;
exinde, ex quо (1. 4 § 6 D. 1, 16. 1. 19 § 6 D. 21, 1. 1. 20. 28. § 1. 1. 37 § 2 D. 26, 7);
ex testamenti facti tempore, an ex mortis numerari (1. 41 § 15 D. 40, 5);
heres scriptus ex tempore, противоп. in tempus (1. 19 § 1 D. 29, 1);
ex conditione vel in conditionem heredem facere (1. 15 § 4 eod.);
ex continenti (см. continens s. 2);
e vestigio (см. vestigium s. 4);
ex tempore (см. tempus s, d);
8) для обозначения должности, которую кто-нб. занимал: ex Quaestore sacri palatii (бывший quaestor), ex Praefecto praetorio;ex integro (см. integer s. 4).
ex Consule (C. summa reip. § 2);
ex Magistro officiorum dignitas (1. 1 C. 12, 16).
-
6 anceps
an-ceps, cipitis adj. [amb + caput]1) двуглавый ( cacumen montis O); двуликий ( Janus O)2) обоюдоострый (securis Pl, ferrum Lcr)3) угрожающий с обеих сторон (a. hostis et a fronte et a tergo urget L; a. terror intra extraque munitiones Cs)4) двусторонний, двойной, сугубыйa. proelium Cs — бой на два фронта (ср. 5.)tela ancipita L — стрелы, пущенные с обеих сторонa. ad ictum L — уязвимый с двух сторон5) нерешительный, гадательный, сомнительный ( proelium L — ср. 4.; causa C)ancipiti Marte pugnare L — сражаться с переменным успехом, без решительного успеха или с неопределённым исходом6) нерешительный, колеблющийся ( animi Lcn), ноanimum ancipitem gerere L — вести двойную игру, двурушничать7) двоякий, двойственныйbestia a. C — земноводное, амфибия8) двусмысленный (oraculum, responsum L; potestates verborum rhH.)jus a. H — закон, допускающий двоякое толкование9) ненадёжный (fides QC; urbes Lcn)10) рискованный, опасный (via O; locus C; remedium PM)esse in ancipiti и inter ancipitia T — находиться в опасном (трудном) положении -
7 integer
gra, grum [из intager от in + tango ]1)а) нетронутый, незатронутый, невредимый, целый (i. intactusque L; lintea H); свежий (mālum Su; sc. caro H); неубавившийся, неуменьшившийся ( amnis T); незадетый (existimatio C; fama Sl); пощажённый, непострадавший ( gens a cladibus belli intĕgra L); неистощённый, неослабленный (exercitus Nep; vires Cs, L); чистый, несмешанный (fons Lcr, H; vinum Col); безукоризненный (valetudo C, Su); здоровый (corpus CC, O); цветущий (aetas Ter, Su)i. aevi V — в цвете лет, юныйintegro die H — с самого утра, ранним утром (когда весь день ещё впереди)i. famā et fortunis Sl — окружённый славой и богатствомrebus integris Cs, VP (re integra C) — когда дело ещё было в исходном положении или не было решеноde (ex, ab) integro C, V, Su etc. — сызноваaliquem in integrum restituere юр. C, Cs — восстановить кого-л. в прежнем положении (правах)2) неиспользованный, непереведённый ( comoedia Ter)3) несведущий, неопытный, незнающий ( discipulus C)i. alicujus rei VF — незнакомый с кем-л.4)а) здравый, лишённый предрассудков, непредубеждённый (i. mentis, animi H; mens integra H); беспристрастный ( integrum se servare C); честный, правдивый (vir, testis C); незаинтересованный, бескорыстный (i. laudo H; judicium intĕgrum T — ср. 6.); неиспорченный (ingenium Sl, natura T); неподкупный ( judex C); безупречный, невинный, нравственно чистыйi. vitae H — человек непорочной жизниб) невиновный (i. a conjuratione T)5) неприкосновенный, нерушимый ( jus C); непоколебимый, неизменный, незыблемый (fides T; veritas Su); непорочный, девственный, целомудренный (filia Pl; virgo Ter, Ctl)6) нерешённыйde aliquā re res est in integro C — вопрос о чём-л. ещё не решёнest mihi integrum C — я ещё не решил (т. е. за мной ещё остаётся свобода решения)sibi integrum reservare de aliquā re C — оставить за собой свободу действий в чём-л.judicium integrum alicujus rei T — право решать что-л. по своему усмотрению (ср. 4.) -
8 permotio
permōtio, ōnis f. [ permoveo ]движение, волнение ( animi C); душевное движение, аффект C, Augpermotionis causā C — чтобы подействовать на (растрогать) кого-л.mentis p. C — вдохновение
См. также в других словарях:
Anĭmi causa — (lat.), zur Luft, zum Vergnügen … Pierer's Universal-Lexikon
plaisir — en François se prend pour un bien fait, pour une chose fort agreable, et pour recreation, joyeuseté ou passetemps. Plaisir mondain et charnel, Voluptas. Mon plaisir ou soulas, Meum suauium, Quid agitur? Mea voluptas. A mon plaisir, Ex sententia,… … Thresor de la langue françoyse
esbat — et recreation d enfans, Lusus, huius lusus. Esbats, Deliciae deliciarum. Le demeurant ne sera qu esbat, Caetera ludibundi perficiemus. B. Prendre ses esbats, Voluptatem capere, Obsequi animo suo. Prendre esbat à quelque chose, Voluptati aliquid… … Thresor de la langue françoyse
passetemps — Passetemps, Oblectamentum, Delectamentum. Honneste passetemps, Honesta ratio otij perfruendi. Bud. Passetemps et choses en quoy on prend plaisir, Deliciae. Apporter et bailler passetemps, comme farces et autres choses, Ludos adhibere. Bailler… … Thresor de la langue françoyse
Maximilianbrunnen — Der Maximilianbrunnen in Arnsberg wurde 1778/79 errichtet und ist heute eines der bekanntesten Baudenkmäler der Stadt. Maximilianbrunnen auf dem Alten Markt in Arnsberg Geschichte Der Brunnen befindet sich auf dem historischen Marktplatz der… … Deutsch Wikipedia
MANSUETARII — apud Ael. Lampridium, in Heliogab. c. 21. Habuit et Leones, et Leopardos exarmatos in delitiis: quos edoctos per Mansuetarios subito ad secundam et tertiam mensamiubebat accumbere, etc. Graecis ἡμεροποιοὶ, sunt Magistri et Custodes, qui… … Hofmann J. Lexicon universale
STRATONICUS — Citharoedus, qui habuit in ludo 9. Musarum imagunculas, et Apollinis unam, discipulos duos. Propterea interroganti cuidam, quot haberet discipulos, cum Diis, inquit, duodecim. Fuit et Stratonicus Philippi Macedonum regis, et Alexandri deinde… … Hofmann J. Lexicon universale
THALAMEGOS — apud Sueton. Iulio, c. 52. cum qua (Cleopatra) et convivia in primam luccm saeve protraxit, et eâdem nave thalamego paene Aethiopiâ tenus Aegyptum penetravit: Graeca vox est, παρὰ τὸ ἄγειν τὸν θάλαμον, quod cubiculum serret dicta, Cubiculata hinc … Hofmann J. Lexicon universale
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Coram publico — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia